Τα τελευταία χρόνια η κατάσταση των Ρομά βρίσκεται διαρκώς συχνότερα στο επίκεντρο της πολιτικής προσοχής στην Ευρώπη. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε το έγγραφο «Πλαίσιο της ΕΕ για εθνικές στρατηγικές ένταξης των Ρομά μέχρι το 2020» με το οποίο καλούσε τα κράτη μέλη να καταρτίσουν τις εθνικές στρατηγικές τους ώστε να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικότερα τις προκλήσεις που συνεπάγεται η ένταξη των Ρομά και η κοινωνική ενσωμάτωσή τους και να βελτιώσουν με απτό τρόπο την κατάσταση έως το τέλος της τρέχουσας δεκαετίας. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υιοθέτησε τέσσερις τομείς για την εξειδίκευση των εθνικών πολιτικών και την ανάπτυξη προγραμμάτων δράσης για την αντιμετώπιση των φαινομένων κοινωνικού αποκλεισμού που βιώνει η συγκεκριμένη ομάδα στις χώρες κράτη μέλη της Ε.Ε. Ειδικότερα οι τομείς αυτοί είναι α) Εκπαίδευση , β) Απασχόληση , γ) Υγειονομική περίθαλψη και δ) Στέγαση και ουσιώδεις υπηρεσίες.
Στην Ελλάδα ο στρατηγικός στόχος, όπως αυτός ορίζεται στο Πλαίσιο Εθνικής Στρατηγικής για τους Ρομά, είναι «η άρση των όρων του κοινωνικού αποκλεισμού τους και η δημιουργία των προϋποθέσεων της κοινωνικής ένταξής των Ρομά, Ελλήνων και αλλοδαπών που διαβιούν νόμιμα στη χώρα». Ο στρατηγικός στόχος θα επιτευχτεί μέσω τριών επιμέρους στόχων που είναι η εξασφάλιση και εγγύηση του «κατοικείν», η ανάπτυξη υποστηρικτικού πλέγματος κοινωνικής παρέμβασης (στους τομείς της απασχόλησης, εκπαίδευσης, υγείας και κοινωνικής φροντίδας) και η ανάπτυξη κοινωνικού διαλόγου και συναίνεσης, μέσω της κοινωνικής χειραφέτησης και της συμμετοχής των ίδιων των Ρομά.
Στο πλαίσιο αυτό η Μονάδα Οργάνωσης της Διαχείρισης Αναπτυξιακών Προγραμμάτων (ΜΟΔ ΑΕ ) με τη συνεργασία της Διαχειριστικής Αρχής και της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου, των δομών κοινωνικής πολιτικής της Περιφέρειας και των Δήμων του Βορείου Αιγαίου αλλά και με την συμμετοχή των ίδιων των Ρομά εκπόνησε το επιχειρησιακό σχέδιο για την κοινωνική ένταξη τους στο Βόρειο Αιγαίο. Με το επιχειρησιακό σχέδιο για τους Ρομά επιδιώκεται η αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης του πληθυσμού των Ρομά, εξετάζονται οι ειδικότερες πτυχές των θεμάτων που άπτονται των χαρακτηριστικών βιοτικής εγκατάστασης, στέγασης και πρόσβασης τους σε δίκτυα κοινωνικής ωφέλειας, εκπαίδευσης, υγείας και κοινωνικής φροντίδας, απασχόλησης, καθώς επίσης πολιτισμού και αθλητισμού.
Το Επιχειρησιακό Σχέδιο για την κοινωνική ένταξη των Ρομά της Περιφέρειας δόθηκε στη διαβούλευση και οριστικοποιήθηκε στο τελικό σχέδιο που εγκρίθηκε στη συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου Βορείου Αιγαίου στις 2 Απριλίου 2015.
Το Επιχειρησιακό Σχέδιο για την κοινωνική ένταξη των Ρομά αφού αποτυπώνει αναλυτικά την υφιστάμενη κατάσταση στην Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου προχωρά σε ένα συγκεκριμένο σχέδιο δράσης στο οποίο γίνεται καταγραφή των προτεινόμενων παρεμβάσεων και ανάλυση σε οριζόντιες υποστηρικτικές και χωρικά στοχευμένες παρεμβάσεις. Οι προτεινόμενες παρεμβάσεις δομούνται σε επιμέρους άξονες προτεραιότητας ως εξής:
- ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 1: «ΣΤΕΓΑΣΗ ΚΑΙ ΒΑΣΙΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ» (Εξασφάλιση βασικών συνθηκών στέγασης, Ολοκλήρωση δικτύου υποδομών, Διαμόρφωση κοινόχρηστων χώρων, Λοιπές υποστηρικτικές ενέργειες)
- ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 2: «ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ» (Προσχολική εκπαίδευση –προένταξη, Μείωση της μαθητικής διαρροής, Βελτίωση σχολικής επίδοσης, Αναλφαβητισμός, Λοιπές υποστηρικτικές ενέργειες)
- ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 3: «ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ – ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ» (Καταπολέμηση ανεργίας/Αύξηση απασχόλησης, Πιστοποίηση – Ανάπτυξη επαγγελματικών δεξιοτήτων, Ανάπτυξη τοπικής οικονομίας)
- ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 4: «ΥΓΕΙΑ – ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ» ( Πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, Ψυχική υγεία-εξαρτήσεις, Κοινωνική φροντίδα – πρόνοια, Λοιπές υποστηρικτικές ενέργειες)
- ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 5: «ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ ΘΕΜΑΤΑ» (Ανάπτυξη Κοινωνικού Διαλόγου, Πολιτιστικές Δράσεις, Κοινωνική Ένταξη, Κέντρο Στήριξης ΡΟΜΑ και λοιπών ευπαθών ομάδων κλπ)
ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ
ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΡΟΜΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ_Μάρτιος 2015