Η αναγκαιότητα της εκπόνησης των Περιφερειακών Στρατηγικών Καταπολέμησης της Φτώχειας και Κοινωνικής Ένταξης (ΠεΣΚΕ) προέκυψε κατά την υποβολή των Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων ( ΠΕΠ ) ΕΣΠΑ 2014-2020, προκειμένου να εκπληρωθεί η αιρεσιμότητα 9.1 που σχετίζεται με το Θεματικό Στόχο 9 της Στρατηγικής για την Ευρώπη 2020. Η Στρατηγική αυτή δεν περιλαμβάνει μόνο τις δράσεις που χρηματοδοτούνται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνική Ταμείο, αλλά το σύνολο των δράσεων της πολιτικής κοινωνικής ένταξης όπως περιλαμβάνονται στο Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο για την Κοινωνική Ένταξη.
Το Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο για την Κοινωνική Ένταξη το οποίο εκπονήθηκε το 2014 συνιστά ένα πλαίσιο που ενσωματώνει όλες τις δράσεις κοινωνικής πολιτικής της χώρας υφιστάμενες και νέες και θεσπίζει ένα κοινό πλαίσιο αρχών, προτεραιοτήτων και στόχων για το συντονισμό, την παρακολούθηση και την αξιολόγηση όλων των παρεμβάσεων καταπολέμησης της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Στο σχέδιο έχουν συμπεριληφθεί και οι δράσεις που περιλαμβάνονται στον Ν. 4320 (ΦΕΚ Α 29/19.03.2015) για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης.
Το Εθνικό Πλαίσιο στηρίζεται σε τρεις Πυλώνες, που οριοθετούν τις βασικές προτεραιότητες δράσης των πολιτικών κοινωνικής ένταξης την περίοδο 2015-2020.
- Πυλώνας 1 «Καταπολέμηση της φτώχειας»
- Πυλώνας 2 «Πρόσβαση σε υπηρεσίες»
- Πυλώνας 3 «Αγορά εργασίας χωρίς αποκλεισμούς»
Σε εφαρμογή του εθνικού αυτού πλαισίου η Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου ανέθεσε σε τεχνικό σύμβουλο την εκπόνηση της Περιφερειακής Στρατηγικής Καταπολέμησης της Φτώχειας και Κοινωνικής Ένταξης, με βάση τις αρχές της Εθνικής Στρατηγικής, την εμπειρία από την εφαρμογή προηγούμενων παρεμβάσεων καθώς και ανάλογες διεθνείς καλές πρακτικές. Προκειμένου να αποτυπωθεί η υφιστάμενη κατάσταση, να επικαιροποιηθούν τα διαθέσιμα στοιχεία και να διαπιστωθούν οι ανάγκες, διακινήθηκαν 70 ερωτηματολόγια σε φορείς Δημοσίου και Ιδιωτικού Δικαίου, Μ.Κ.Ο. και εθελοντικές ομάδες σε όλα τα νησιά της περιφέρειας. Στα ερωτηματολόγια απάντησαν σχεδόν όλοι οι φορείς (31) που έχουν προηγούμενη εμπειρία ή διαθέτουν σε λειτουργία δομές ή αναπτύσσουν διάφορες μορφές κοινωνικής δράσης.
Το Επιχειρησιακό Σχέδιο της Περιφερειακής Στρατηγικής Καταπολέμησης της Φτώχειας και Κοινωνικής Ένταξης δόθηκε στη συνέχεια σε δημόσια διαβούλευση και μετά την οριστικοποίησή του εγκρίθηκε από το Περιφερειακό Συμβούλιο Βορείου Αιγαίου με την με αριθμό 51/20 Μαΐου 2015 απόφαση του. Παράλληλα το Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης με το Α. Π. 24499/1346/2.6.2015 έγγραφο του διαπίστωσε την συμβατότητα της Περιφερειακής Στρατηγικής για την Κοινωνική Ένταξη (ΠΕΣΚΕ) της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου με το Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο για την Κοινωνική Ένταξη και την εναρμόνισή της με την αρχιτεκτονική της ΕΣΚΕ, όπως αυτή αποτυπώνεται στο σχετικό πλαίσιο.
Στο Επιχειρησιακό Σχέδιο γίνεται αναλυτική αποτύπωση των κατευθύνσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, καθώς και συνοπτική περιγραφή της Εθνικής Στρατηγικής Κοινωνικής Ένταξης και των αρμοδιοτήτων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στο πεδίο της κοινωνικής ένταξης. Επίσης γίνεται καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης στον τομέα αντιμετώπισης της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού στην Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου και προσδιορισμός των ομάδων πληθυσμού που αντιμετωπίζουν αυτά τα προβλήματα. Ακολούθως, αποτυπώνονται οι πυλώνες και τα μέτρα για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης και εξειδικεύονται οι προτεραιότητες με αναφορά στις υφιστάμενες ανάγκες της Περιφέρειας, στην οριοθέτηση και τεκμηρίωση των απαιτούμενων παρεμβάσεων, στην παρουσίαση των προτεινόμενων δράσεων των κοινωνικών φορέων της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου.